Małżeństwo to instytucja, która pociąga za sobą wiele konsekwencji, w szczególności w kwestii finansowej. Dlatego też po rozwodzie jednym z ważniejszych aspektów jest kwestia majątku, w tym jego podziału. W Polsce, na mocy prawa, istnieje instytucja zwana „wspólnością ustawową majątkową,” która reguluje, co staje się wspólnym majątkiem małżonków, a co pomimo małżeństwa pozostaje ich majątkiem osobistym. W niniejszym artykule dowiesz się, czym jest podział majątku wspólnego oraz jak go przeprowadzić z pomocą adwokata w Jeleniej Górze.
Majątek wspólny a majątek osobisty – kluczowe definicje
Co stanowi majątek wspólny małżonków?
Zgodnie z artykułem 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, od momentu zawarcia małżeństwa automatycznie powstaje wspólność majątkowa między małżonkami. Oznacza to, że wszystkie przedmioty majątkowe nabyte w trakcie trwania małżeństwa przez oboje małżonków lub przez jednego z nich, stają się ich majątkiem wspólnym. W praktyce oznacza to, że wspólność ustawowa obejmuje m.in.:
- Wynagrodzenie i dochody z pracy: Zarobki każdego z małżonków oraz dochody z innych źródeł zarobkowych.
- Dochody z majątku wspólnego i osobistego: Dochody wygenerowane z inwestycji lub innych źródeł, które są częścią majątku wspólnego.
- Środki na rachunkach emerytalnych oraz Składki na ubezpieczenia społeczne (w tym na koncie OIPE).
Co stanowi majątek osobisty małżonków?
Warto zaznaczyć, że nie wszystko staje się wspólnym majątkiem małżonków. Majątek osobisty każdego z małżonków obejmuje:
- Przedmioty majątkowe nabyte przed zawarciem małżeństwa.
- Przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca postanowił inaczej.
- Przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków.
- Prawa autorskie, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy.
- Przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego (tzw. surogacja).
Rozliczenie nakładów i kwestia kredytu hipotecznego
Rozliczenie nakładów z majątku osobistego na wspólny i odwrotnie
Jedną z najbardziej skomplikowanych kwestii w podziale majątku w Jeleniej Górze są nakłady, czyli wydatki poniesione z jednego majątku (np. osobistego) na wzbogacenie drugiego (wspólnego). Przykładowo, jeśli jeden z małżonków sprzedał mieszkanie nabyte przed ślubem (majątek osobisty) i przeznaczył te pieniądze na wkład własny do wspólnej nieruchomości, ma prawo żądać zwrotu tej kwoty w trakcie podziału majątku. Adwokat od podziału majątku jest niezbędny, aby prawidłowo udokumentować i wyliczyć wartość tych nakładów, unikając sytuacji, w której roszczenie ulegnie przedawnieniu.
Podział majątku a kredyt hipoteczny
Kwestia kredytu hipotecznego wymaga szczególnej uwagi. Po podziale majątku, nawet jeśli nieruchomość zostanie przyznana tylko jednemu z małżonków, obowiązek spłaty kredytu pozostaje solidarny wobec banku. Oznacza to, że bank nadal może żądać spłaty od obojga. Aby zwolnić drugiego małżonka z długu, konieczne jest uzyskanie zgody banku na przepisanie kredytu. Jest to procedura pozasądowa, ale kluczowa dla zakończenia rozliczeń finansowych po rozwodzie.
Umowy majątkowe małżeńskie (Intercyza)
Intercyza, czyli umowa majątkowa małżeńska, to kluczowy instrument pozwalający na modyfikację lub całkowite wyłączenie wspólności ustawowej. Małżonkowie mogą ją zawrzeć w dowolnym momencie – przed ślubem (intercyza przedmałżeńska) lub w trakcie jego trwania. Umowa ta musi mieć formę aktu notarialnego. Intercyza pozwala na ustanowienie rozdzielności majątkowej, co diametralnie upraszcza ewentualny podział majątku w przyszłości, ponieważ wszystko, co nabyli, stanowi ich majątek osobisty.
Podział majątku w Jeleniej Górze: Procedury i zasady
Jak podzielić majątek wspólny – umownie czy sądowo?
Podział majątku wspólnego małżonków regulowany jest przez przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Po rozwodzie lub separacji podział takiego majątku co do zasady odbywa się na zasadzie równości, gdzie każdy małżonek ma prawo do połowy majątku wspólnego.
Majątek byli małżonkowie mogą podzielić samodzielnie, zawierając odpowiednie ugody lub umowy, lub też na drodze postępowania sądowego. W Jeleniej Górze sprawami o podział majątku wspólnego zajmuje się Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze.
Jak Sąd dzieli majątek wspólny? Równy czy nierówny podział?
W sytuacji, gdy małżonkowie nie są w stanie się porozumieć, podziału może dokonać sąd. Sąd w trakcie postępowania bierze pod uwagę różne czynniki, takie jak sytuacja finansowa byłych małżonków, ich potrzeby oraz dobro wspólnych dzieci.
W wyniku takiego postępowania może dojść do:
- Fizycznego podziału majątku (np. podział dużej nieruchomości).
- Przyznania całej nieruchomości jednemu małżonkowi z obowiązkiem spłaty drugiego.
- Sprzedaży majątku, a następnie podziału uzyskanych środków (gdy nie można go podzielić fizycznie ani spłacić drugiej strony).
Możliwy jest także, ale tylko w określonych sytuacjach i z ważnych powodów, nierówny podział majątku wspólnego.
Majątek wspólny małżonków po śmierci jednego z nich
Po śmierci jednego z małżonków, kwestie związane z podziałem majątku wspólnego zazwyczaj są regulowane testamentem lub na drodze dziedziczenia ustawowego.
Składniki majątku osobistego zmarłego małżonka stają się jego spadkiem i podlegają dziedziczeniu. Natomiast część majątku wspólnego także podlega dziedziczeniu, jednak aby wyodrębnić część przypadającą zmarłemu spadkodawcy, należy przeprowadzić podział majątku wspólnego i dział spadku. W takiej sytuacji także co do zasady przyjmuje się, iż udziały w majątku wspólnym stron były równe, tj. iż do spadku wchodzi jedynie połowa tego majątku.
Podział majątku – podsumowanie. Adwokat Jelenia Góra
Podsumowując wskazać należy, iż co do zasady po zawarciu związku małżeńskiego majątek wspólny małżonków opiera się na zasadzie wspólności ustawowej majątkowej. Po rozwodzie podział takiego majątku może być dokonany samodzielnie przez strony lub na drodze postępowania sądowego. W trakcie podziału co do zasady każdemu z małżonków przysługuje połowa majątku, jednak z ważnych powodów udziały stron mogą być różne.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o podziale majątku po rozwodzie lub jeżeli szukasz adwokata od podziału majątku wspólnego w Jeleniej Górze, który zajmie się Twoją sprawą, skontaktuj się z nami. Jesteśmy do Twojej dyspozycji.
Poza artykułami, pełną ofertę naszej pomocy prawnej w sprawach podziału majątku znajdziesz na stronie Prawo Rodzinne – Usługa Adwokacka.
Zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią Adwokacką w Jeleniej Górze. Możesz skontaktować się z nami telefonicznie pod numerem 605 911 229 lub mailowo pod adresem kontakt@weronikaborkowska.pl.
Ten artykuł jest częścią naszej stale rozwijającej się bazy wiedzy na temat Prawa Rodzinnego.